De zevende dag is voor de synode geen rustdag! Na commissievergaderingen begint om 11.15 uur de 16e plenaire vergadering. De voorzitter stelt vast dat alle commissies hun taken afgewerkt hebben en wil daar disciplinair munt uit slaan: „Als er niets meer wordt doorverwezen, hebben we geen commissies meer nodig.“ (Instemming)

Nu worden rapportages uit de commissies behandeld. De bevestiging van lidmaatschap, voorstel 21, wordt naar de Theologische Commissie verwezen. Het rapport van de werkgroep „gerechtigheid, vrede en het behoud van de schepping“ wordt aangenomen. Voor de brief aan de Uniteitssynode inzake Star Mountain wordt de Engelse versie besproken. De bedoeling is, tussen de provincies een dialoog op gang te brengen over hun gemeenschappelijke verantwoording voor de Star Mountain.

Vervolgens komt het voorstel tot opneming van de EBGZ in de Broeder-Uniteit aan de orde. Commissie 6 maakt haar blijdschap en sympathie met dit voorstel kenbaar, maar komt tot de conclusie dat op dit moment geen opneming geadviseerd wordt. Op weg naar een later tijdstip van opneming wordt neutrale procesbegeleiding voor zeer belangrijk gehouden. Zr. Dennen van de EBZG, die oorspronkelijk het voorstel had ingebracht, heeft met deze beslissing vrede, zij ziet het proces in Gods hand en is daarvoor dankbaar. De synode drukt met instemming haar sympathie uit.
De verkiezing viir het synodebestuur wordt geleid door br. Welschen. Hij neemt plaats aan de voorzitterstafel en stelt vast dat de geldigheid van de verkiezing niet beperkt zal zijn door het feit dat hij, omdat hij er niet op voobereid was, geen stropdas draagt. Eerst wordt de voorzitter gekozen. Verkiesbaar stellen zich P. Vogt, de huidige voorzitter, en J.-Th. Walther.
Terwijl de stemmen geteld worden, richt Jürgen Reichel, algemeen secretaris van de Evangelische Mission in Solidarität EMS een woord van begroeting aande synode. Hij wijst er op dat de „Hernhutterfamilie“ met drie van de 28 leden (Broeder-uniteit, HMH en Moravian Churchof South Africa) 10% van de EMS uitmaakt en legt ook nadruk op het gezamenlijke werk in het Heilige Land. Als teken van verbondenheid op de gemeenschappelijke grondslag van de Heilige Schrift overhandigt hij een facsimile van een bladzijde uit de eerste Gutenberg-Bijbel.

Nu volgt het interview met zr. Jaluškova uit de Tsjechische zendingsprovincie. Zij vraagt om voorbede voor verschillende plannen in haar gemeenten en neemt graag de groeten mee uit “Bad Boll, het centrum van de Broedergemeente in Europa!“ Haar visie voor de toekomst: Ze willen in Rovensko net zoiets als „pleisterplaats Cottbus“ proberen en ook contact zoeken met de scholen, maar bovenal moge de leuze van Blumhardt gelden: „Jezus is overwinnaar!“ Levendige instemming.

De uitslag van de verkiezing staat vast: Nelly Cambridge krijgt twee stemmen, Jan-Thomas Walther 22, Peter Vogt 47. Hij is als voorzitter van het synodebestuur verkozen.
Een kwartier vroeger dan anders eindigt de middagpauze voor de 17e zitting. Met charme stelt het bestuur een collecte voor ter ontlasting van de kosten voor deze synode. Wordt geaccep-teerd.

Een voorstel voor het nieuwe contributiestelsel in Nederland wordt aangenomen; dit komt neer op een aanzienlijke verhoging van de bijdrage door de Nederlandse regio in de komende jaren. Instemming. Een voorstel voor algemene contributies in Nederland wordt aangenomen.

Eem voorstel voor de uniteitsbijdrage in Duitsland wordt na debat aangenomen. Kleine gemeenten vrezen dat hun overleven in gevaar komt, als de verhoging van de bijdrage hun niet gelukt. Bisschop Th. Clemens geeft opheldering: Men moge er geen doodssteek in zien, maar een wekroep.
Het voorstel betreffende verkiezingen voor de synode in Nederland wordt aangenomen, het brengt wezenlijke verbetering voor de etnische groepen. Veranderingen in het huishoudelijk reglement van de synode worden aangenomen: Engels is niet langer meer officiële voertaal in de synode.Voorstel 17, de Financiële Commissie wordt in haar rol als orgaan van toezicht op de directie versterkt, het aandeel van de synodeleden verhoogd: geaccepteerd.
Zr. Harry vraagt uit naam van de gemeente Amsterdam Zuidoost om voorbede voor br. John Hiwat en zijn gezin en ook voor de Crescendo-school. Br. Hiwat was tot de vorige bijeen-komst lid van de synode, hij is nu levensbedreigend ziek. „Jezus, ga ons voor“ wordt in het Surinaams gezongen. Einde van de 17e zitting.

Om 16:45 uur begint de 18e zitting. Al voor de pauze heeft het tweede deel van de verkiezing plaatsgevonden, nu zijn de resultaten duidelijk: Als plaatsvervangers van de voorzitter van het synodebestuur zijn verkozen J.-Th. Walther (Dresden) en N. Cambridge (Utrecht, herbenoemd).
Br. James Wollford brengt een groet uit namens de Britse Provincie. Ook daar vraagt de verscheidenheid van de leden aandacht, haar gebed is: „Heer, maak ons één, maar maak ons niet allemaal eender.“
De synode laat de brief aan de Uniteits-synode inzake Star Mountain in de Engelse versie staan, alsook de brief inzake verhoging van de gemeentebijdragen, die nu aan de oudstenraden gericht wordt. Zij ondersteunt met voorstel 35 het strategieplan van de directie. Terzake van passend taalgebruik wordt in het voorwoord van de kerkorde de zgn. “algemene clausule“ opgenomen. De synode besluit tot een werkbesparende procedure voor het corrigeren van fouten bij het publiceren van haar besluiten en verklaringen, alsmede tot een nieuw kader voor het voortbestaan van de predikantsplaats Herrnhaag.
Vervolgens besluit de synode de pleisterplaats Cottbus als gemeenschap in de Broedergemeente op te nemen. Onafhankelijk daarvan is er voor de dienstverlening daar een vaste formatieplaats. De gedelegeerden zingen lied 31, 5 en de voorzitter citeert nog eens ten overvloede: „Mooi te weten dat onze Heiland sinds enige tijd een nieuw onderkomen gevonden heeft!“
Tijd voor het avondeten. Daarop aansluitend vieren de gedelegeerden samen met de gemeente en met patiënten het Avondmaal in de kerkzaal van het badhotel. Het voornemen, voor het Avondmaal met het werk klaar te komen, was al langer onuitvoerbaar gebleken.

Even voor 20 uur gaan wij over tot de 19e zitting. Elf voorstellen heeft de synode nog niet kunnen behandelen. Eerst worden de verslagen van de zendingsgenootschappen en van de Uniteitsvrouwenconferentie aangenomen. De brief aan de Uniteitssynode inzake de financie-ring van het Uniteitsarchief wordt in de Engelse versie aangenomen. Men moet zich meer bewust worden van het belang van het archief voor de wereldwijde Uniteit. Verder wort de brief aan de Broedergemeente in Estland met geringe wijziging verzonden. „Wij zouden u als broeders en zusters niet graag verliezen,“ is de grondtoon. Nu volgt voorstel 30 over het werk met vluchtelingen. Met een toevoeging, die het gesprek ook over angsten en zorgen deuidelijk stimuleert, wordt het aangenomen. Evenzo een voorstel met betrekking tot de correctie van fouten in de kerkorde.
Nu komt een van de heetste hangijzers van deze vergadering: de nieuwe opzet van de synode. Over dit voorstel, met name over §1407 KO is lang controversieel gediscussierd: hoe tot een rechvaardiger verdeling van de gedelegeerden per gemeente te komen. Tot de nieuwe opzet wordt met bovengrens 4 besloten. In het belang van de kleinere gemeenten, die volgens de nieuwe regeling nog maar één gedelegeerde mogen afvaardigen, was een alternatief voorstel 34 ingebracht, dat evenwel ten eerste van regionaal verschillende formules uitgaat en bovendien het kerkparlement met negen personen zou uitbreiden. Dit model wil de meerderheid van de synode niet volgen.
Twee kleine, onderling samenhangende voorstellen voor het huishoudelijk reglement worden naar de volgende synode verdaagd.

Korte pauze, het is 22 uur.
Wat betreft het conferentieoord „Sonnenschein“ stelt de synode vast dat het huis belangrijk is, maar dat investeringen niet mogelijk zijn. UD moet samen met de Broedergemeente Ebersdorf verder naar een werkbaar model zoeken.
Een „woord ter bemoediging“, waarmee de synode positie kiest „tegen haat – voor ontmoeting en diversiteit“ vormt het laatste besluit van deze vergadering.

De volgende synode zal van 26 mei tot 2 juni 2018 in Herrnhut vergaderen. Bernhard Goodwin, twaalf jaar lang lid van het synodebestuur, die dan niet meer tot de synode zal behoren, zingt met zijn collega Nelly Cambridge, met enigszins weemoedig-ingehouden steun van vooral Nederlandse synodalen, een Surinaams lied. Het is al na elven.