De laatste bisschop der Boheemse Broeders, Jan Amos Comenius, was ook van Moravië naar Polen uitgeweken, doch moest vandaar eveneens weer vluchten. Hij werd beroemd als pedagoog, maar de Broedergemeente eert hem als de onvermoeide en moedige kerkleider, die bij vele hoven en regeringen aanklopte, om hulp te zoeken voor de "stervende moeder, de BroederUniteit". Met evenveel, zo niet méér, recht kan men Comenius tellen onder de grootste, scheppende geesten van de mensheid.
De Broedergemeente kan stellig met het volste recht en dankbare trots wijzen op deze man, die één der richtinggevende leiders van de oude Broeder-Uniteit is geweest.
Comenius werd geboren op 28 maart 1592 in Uherský Brod, een niet zo grote stad in Moravië. Ver van de zijnen stierf Comenius te Amsterdam op 15 november 1670 en werd op 22 november in de Waalse kerk te Naarden begraven, waar zijn vriend, de Naardense Waalse predikant een graf voor hem had gekocht in zijn eigen kerk.
DE TIEN GEBODEN VAN COMENIUS
Streef deugden na, vermijd onfatsoenlijkheden.
Han van den Bosch over het beeld van Comenius op het Broederplein in Zeist. Na de onthulling op 20 juni 2016
