Preek voor de augustusmaand

Verstrooid levend en toch verbonden in de naam van Jezus.

(Motto voor de augustusmaand 2020 van de EBGN)

Jezus zou sterven voor het volk, en niet alleen voor het volk,
maar ook om de verstrooide kinderen van God bijeen te brengen. Johannes 11:51-52
(Leerwoord voor 13 augustus 2020)

Connected - verbonden - vernetzt

Dat zou het motto zijn voor onze Synode, die in juni 2020 plaats had moeten vinden. En het zál het motto zijn als wij voor de Synodezitting hopelijk in maart 2021 bij elkaar mogen komen.
Connected - verbonden - vernetzt

Dit thema vangt de tijdsgeest en klinkt daarom ook mee in het motto voor de augustusmaand 2020 in de Broedergemeente in Nederland:

Verstrooid levend en toch verbonden in de naam van Jezus.

Wij hebben de laatste maanden de ervaring opgedaan, dat onze verbondenheid zwaar onder druk is komen te staan:

We mochten elkaar niet opzoeken
elkaar geen brasa geven
en wij konden geen fysieke kerkdiensten vieren

De lockdown heeft mensen eenzaam laten worden. Wij horen van zusters en broeders in bejaardenhuizen, die gestopt zijn met eten en uiteindelijk gestorven zijn, puur van verdriet om het kappen van verbondenheid, puur vanwege eenzaamheid.
In de tijd van de coronapandemie merken wij pas goed, hoe belangrijk verbondenheid is:

Deel uitmaken van een gemeenschap,
meer zijn dan een enkeling,
van betekenis zijn voor anderen

Verbondenheid is belangrijk voor ons leven. Misschien een ervaring, die wij zonder corona niet hadden opgedaan, maar die bij een volgende pandemie (als die er dan komt) een rol moet spelen in het nemen van de maatregels.

Maar gelukkig: Ook al is de fysieke verbondenheid in een kerkdienst, bij een feest, maar ook in de familie door niets te vervangen, wij hebben geleerd, dat er andere mogelijkheden zijn om in verbondenheid te blijven:

de goede oude telefoon bij voorbeeld
of de moderne variant: WhatsApp
kerkdiensten die via de computer bij mensen thuis komen
en bemoedigingen als podcast of video.

Wij hebben veel geleerd. En wij hebben verbondenheid ervaren, die verder rijkt dan de lokale of regionale gemeente waar we deel van uitmaken. Wij merkten, dat onze diensten ook in Suriname bekeken werden. Op de bemoedigingen kregen we reacties uit Zuid-Afrika en ook de diensten van de Broedergemeente in de VS waren best eens de moeite waard om naar te kijken. Al een tijdje verbindt ons de dagelijks impuls van de ochtendgroet met mensen in veel andere landen en provincies van de Broedergemeente. Wij hebben beide ervaren: verbondenheid, die onder druk komt te staan, maar ook nieuwe verbondenheid.

En nu ons motto voor de augustusmaand in Nederland:

Verstrooid levend en toch verbonden in de naam van Jezus.

De augustusmaand als Hernhuttermaand is een gelegenheid om zich te herinneren, waar wij als Broedergemeente vandaan komen, wat de drijfveren waren van het ontstaan van onze kerk en waarom wij nog steeds een speciale stem kunnen hebben in het concert van de christelijke kerken. Meestal wordt dan het woord »gemeenschap« genoemd. Maar misschien treft het woord »verbondenheid« het beter, wat de Broedergemeente uitmaakt of uit zou moeten maken. Want: in verbondenheid te leven en verbondenheid te bewaren is niet makkelijk. Het vraagt om inspanning en om openheid.

Ik wil twee voorbeelden noemen die met de augustusmaand te maken hebben:

1.    Er was een groot enthousiasme aan het begin, toen de graaf van Zinzendorf samen met vluchtelingen uit Moravië een christelijke gemeenschap stichtte: Herrnhut - onder de hoede van de Heer. Mensen uit vele delen van Europa kwamen om in Herrnhut te leven en zij brachten hun soms eigenaardige visie op het christelijke geloof mee. Binnen korte tijd kwam de verbondenheid onder de bewoners van Herrnhut onder druk te staan. Iedereen wilde vrij zijn in zijn eigen christelijk geloof, maar de anderen moesten wel net zo geloven als hij of zij. En dat kon niet goed gaan. Er was veel pastoraal werk nodig voordat de zusters en broeders beseften: Het is Jezus Christus zelf, die onze verbondenheid tot stand brengt. En ja, in Christus zijn wij altijd al verbonden:

Jezus zou sterven voor het volk, en niet alleen voor het volk, maar ook om de verstrooide kinderen van God bijeen te brengen. Johannes 11:51-52

Het leerwoord voor 13 augustus 2020 zegt het: in het sterven (en de opstanding) van Jezus, zijn wij verbonden. Hij heeft de grondslag gelegd voor onze verbondenheid. Wij zijn niet met elkaar verbonden niet omdat wij EBGers zijn, dezelfde liederen zingen, in het wit naar het avondmaal gaan en vaak ook nog eens familie van elkaar zijn. Wij zijn verbonden omdat wij allen in de dood en de opstanding van Jezus gedoopt zijn, met Hem verbonden zijn en daardoor met elkaar – ook al zijn wij soms heel erg verschillend.

2.    Een aantal jaren na de ervaring van 13 augustus 1727 sloegen de zusters en broeders de vleugels uit om de wereld in te trekken. Zij waren ervan overtuigd, dat God ook in verre landen bezig was mensen voor te bereiden op de ontmoeting met het evangelie. En zij wilden deze mensen zoeken en hun van Jezus vertellen. Op die manier zou het netwerk van Herrnhut groeien en hun verbondenheid zich uitspannen over de hele wereld. De zusters en broeders, die als zendelingen de wereld in gingen, hebben er veel voor over gehad een verbinding te maken met onbekende bewoners van Zuid-Afrika en Suriname, de Caribische eilanden en Labrador. Ook voor hen was Jezus immers gestorven. Zij hebben vreemde talen geleerd en met mensen uit een geheel andere cultuur samen geleefd. En toch leren wij vandaag, dat de manier hoe onze voorouders uit Europa de voorouders b.v. in Suriname benaderd hebben, vandaag soms echte verbondenheid in de weg staat. Want echte verbondenheid die haar grond heeft in Jezus, moet zoals Hij dat heeft gedaan de andere zonder voorwaarde aannemen als kind van God, als zuster en broeder. Huidskleur, afkomst, religieus erfgoed … en noem het maar op … mag niet tussen ons staan. En wij kunnen ook geen systemen accepteren, zoals de slavernij, waar mensen elkaar uitbuiten en de menselijkheid afpakken.

Jezus zou sterven voor het volk, en niet alleen voor het volk, maar ook om de verstrooide kinderen van God bijeen te brengen. Johannes 11:51-52

Dat is de grondslag van onze verbondenheid. En dat maakt, dat wij uit moeten gaan van een radicale gelijkwaardigheid van alle zusters en broeders juist in hun verscheidenheid. Wij moeten met elkaar ook daarover spreken waar dat niet gelukt is. Ook al doet het pijn.

Verstrooid levend en toch verbonden in de naam van Jezus.

Wij hebben ons als Broedergemeente van begin af aan tot doel gesteld aan deze verbondenheid, die er altijd al is, een eigen gestalte te geven. Op die weg komen wij uitdagingen tegen en zullen wij ook falen. Maar: Wij zijn en blijven verbonden in de naam van Jezus. Laten wij elkaar daarop aanspreken en met elkaar naar wegen zoeken, hoe wij dat kunnen laten zien, in de tijd van lockdown, maar ook in al onze verscheidenheid. Als waarlijk vrije zusters en broeders.

Connected - verbonden - vernetzt